ADAS (Advanced Driver Assistance Systems) là hệ thống hỗ trợ lái xe nâng cao. ADAS sử dụng các cảm biến, camera, radar để nhận biết môi trường xung quanh xe, từ đó cung cấp thông tin cho người lái.
Xem thêm Công nghệ màn hình kính lái xe thực tế ảo Huawei XHUD-AR có gì mới?
ADAS là gì?
ADAS (Advanced Driver Assistance Systems) là hệ thống hỗ trợ lái xe nâng cao, giúp người lái điều khiển phương tiện an toàn hơn. Đây là các nhóm hệ thống an toàn kết hợp giữa tính chủ động và thụ động, được thiết kế để giảm thiểu rủi ro do con người gây ra khi điều khiển phương tiện.
Những thành phần của hệ thống ADAS đều sử dụng các công nghệ tiên tiến nhằm hỗ trợ người lái trong quá trình vận hành, từ đó có thể cải thiện khả năng điều khiển phương tiện của họ. Công nghệ ADAS sử dụng các cảm biến để nhận biết môi trường xung quanh xe, sau đó truyền thông tin cho người cầm lái hoặc thực hiện các hành động khi cần. Điều này giúp việc điều khiển xe trở nên thuận tiện và an toàn hơn, giảm áp lực cho người lái trong những tình huống xảy ra bất ngờ trên đường.
Nguyên lý hoạt động của công nghệ ADAS
Các phương tiện được trang bị công nghệ ADAS có khả năng cảm nhận môi trường xung quanh bằng cách sử dụng các cảm biến tiên tiến. Sau đó, thông tin môi trường này sẽ được xử lý bởi hệ thống máy tính và cung cấp đầu ra chính xác cho người lái để giúp lái xe an toàn hơn.
Thiết bị hỗ trợ lái xe ADAS hoạt động dựa trên những thông tin có được từ camera kết hợp với các cảm biến được lắp đặt xung quanh bên ngoài xe, chủ yếu ở phía trước, phía sau và hai bên thân xe. Các thông tin về hình ảnh của phương tiện, người tham gia giao thông, vạch kẻ đường, biển báo,… của môi trường xung quanh sẽ được phân tích bởi hệ thống máy tính, từ đó tạo ra các cảnh báo chính xác cho người lái thậm chí là các thao tác như phanh tự động, đánh lái tự động, góp phần nâng cao sự an toàn khi lái xe.
Phân loại các cấp độ ADAS (Cấp độ 1 – 5)
Hệ thống hỗ trợ lái xe nâng cao (ADAS) được phân loại thành 5 cấp độ dựa trên mức độ tự động hóa, từ hỗ trợ cơ bản đến lái xe hoàn toàn. Mỗi cấp độ đánh dấu một bước tiến trong khả năng hỗ trợ người lái của ADAS.
Cấp độ 1: Hỗ trợ lái xe: Hệ thống hỗ trợ người lái bằng các chức năng cảnh báo như cảnh báo va chạm phía trước (FCW), cảnh báo chệch làn đường (LDWS), v.v. Người lái vẫn cần kiểm soát hoàn toàn phương tiện.
Cấp độ 2: Hỗ trợ lái xe một phần: Hệ thống hỗ trợ người lái điều khiển phương tiện trong một số điều kiện nhất định, ví dụ như kiểm soát hành trình thích ứng (ACC) hoặc hỗ trợ giữ làn đường (LKAS). Tuy nhiên, người lái cần luôn tập trung và sẵn sàng tiếp quản khi cần thiết.
Cấp độ 3: Lái xe tự động có điều kiện: Hệ thống có thể tự lái trong một số điều kiện nhất định, ví dụ như đường cao tốc hoặc khu vực tắc nghẽn. Người lái có thể chuyển giao quyền kiểm soát cho hệ thống nhưng cần sẵn sàng tiếp quản khi được yêu cầu.
Cấp độ 4: Lái xe tự động cao: Hệ thống có thể tự lái trong hầu hết các điều kiện, nhưng người lái vẫn cần có mặt trong xe để giám sát và can thiệp khi cần thiết.
Cấp độ 5: Lái xe tự động hoàn toàn: Hệ thống có thể tự lái trong mọi điều kiện, không cần sự can thiệp của người lái.
Hiện nay, hầu hết các hệ thống ADAS trên thị trường đang ở cấp độ 1 và 2. Một số nhà sản xuất ô tô đang phát triển các hệ thống ADAS cấp độ 3 và 4, nhưng vẫn còn nhiều thách thức cần giải quyết trước khi đạt đến cấp độ 5 hoàn toàn tự động.
Các tính năng của công nghệ ADAS trên xe ô tô
Các hệ thống ADAS của những hãng xe khác nhau sẽ có hoặc không có đầy đủ các tính năng dưới đây, nhưng hầu hết đều có những tính năng hệ thống phanh tự động khẩn cấp, cảnh báo chệch làn đường, cảnh báo va chạm, điều khiển hành trình tự động, hệ thống giám sát điểm mù và nhiều tính năng khác
Công nghệ hỗ trợ lái thích ứng – Adaptive cruise control (ACC)
Adaptive cruise control (ACC) là một tính năng hỗ trợ người lái, xe tự động điều chỉnh tốc độ để giữ khoảng cách an toàn với xe phía trước. Hệ thống ACC sử dụng camera hoặc cảm biến radar để theo dõi khoảng cách và tốc độ tương đối giữa hai xe. Nếu phát hiện phương tiện khác di chuyển gần, hệ thống tự động giảm tốc độ để tránh xảy ra va chạm. Trong trường hợp phương tiện phía trước đã di chuyển xa hơn, hệ thống này sẽ tự động tăng tốc độ xe trở lại tốc độ cài đặt.
Phanh khẩn cấp tự động (AEB)
Tính năng AEB là một trong những thành tựu của công nghệ AI ADAS, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ an toàn cho người lái và hành khách. Sử dụng cảm biến và camera để theo dõi môi trường xung quanh, AEB có thể tự động phát hiện các chướng ngại vật phía trước và kích hoạt phanh khi cần, giảm thiểu tối đa nguy cơ xảy ra va chạm.
Hệ thống kiểm soát làn đường (LKA)
Giúp xe duy trì vị trí ổn định trong làn đường bằng cách tự động điều chỉnh tay lái hoặc cảnh báo khi xe có dấu hiệu lệch làn. Sử dụng dữ liệu từ camera và cảm biến để theo dõi vạch kẻ đường, tính năng này đảm bảo xe luôn di chuyển đúng hướng, giúp người lái tập trung và an toàn hơn trên mọi hành trình.
Hệ thống hỗ trợ điểm mù – Blind spot monitor (BSM)
Hệ thống hỗ trợ điểm mù (Blind spot monitor – BSM) là một tính năng ADAS quan trọng, giúp người lái nhận biết những phương tiện trong điểm mù, giảm thiểu nguy cơ va chạm khi rẽ trái/phải hoặc chuyển làn đường.
Hệ thống BSM dùng camera hoặc radar quét khu vực xung quanh xe để phát hiện phương tiện nằm trong điểm mù của người lái. Khi phát hiện phương tiện nằm trong khu vực điểm mù, hệ thống sẽ cảnh báo cho người lái bằng hình ảnh, âm thanh hoặc rung vô lăng.
Hệ thống phát hiện buồn ngủ của người lái (Driver drowsiness detection)
Hệ thống phát hiện buồn ngủ của người lái (Driver drowsiness detection) là một công nghệ tiên tiến được ứng dụng trong các phương tiện hiện đại nhằm nâng cao an toàn giao thông. Hệ thống này hoạt động dựa trên các nguyên tắc sau:
Hệ thống cảnh báo va chạm phía trước – Forward collision warning (FCW)
Hệ thống cảnh báo va chạm phía trước (Forward collision warning – FCW) là một trong những công nghệ an toàn tiên tiến được trang bị trên nhiều dòng xe ô tô hiện đại. FCW sử dụng camera, radar hoặc lidar để theo dõi khoảng cách giữa xe của bạn và phương tiện phía trước. Khi phát hiện nguy cơ va chạm, hệ thống FCW sẽ cảnh báo người lái bằng âm thanh, hình ảnh hoặc rung tay lái.
Cảnh báo va chạm phía sau (RCW)
Tính năng cảnh báo nguy cơ va chạm từ phía sau xe, giúp người lái có thể chủ động phản ứng và tránh những tình huống nguy hiểm không mong muốn.
Tính năng hỗ trợ đỗ xe tự động – Automatic parking
Đỗ xe tự động là tính năng hỗ trợ người lái đỗ xe mà không cần thao tác tay lái, phanh hay ga. Hệ thống này dùng camera, radar và các cảm biến để xác định vị trí đỗ xe phù hợp và tự động điều khiển xe di chuyển vào vị trí đó.
Công nghệ kiểm soát ổn định điện tử – Electronic stability control (ESC)
Kiểm soát ổn định điện tử (Electronic stability control – ESC) là hệ thống hỗ trợ người lái giữ ổn định xe khi vào cua gấp hay di chuyển trong điều kiện đường trơn trượt. Hệ thống ESC hoạt động bằng cách sử dụng các cảm biến để giám sát hướng di chuyển của xe, sau đó điều chỉnh phanh từng bánh để đảm bảo xe luôn đi đúng hướng.
Công nghệ hỗ trợ quan sát ban đêm
Hệ thống hỗ trợ quan sát ban đêm là một tính năng ADAS tiên tiến, mang lại khả năng nhìn rõ ràng cho người lái trong điều kiện ánh sáng yếu hoặc khi lái xe vào ban đêm, đảm bảo an toàn và tự tin trên mỗi hành trình.. Hệ thống này sử dụng cảm biến hồng ngoại hoặc camera có độ nhạy sáng cao quét môi trường xung quanh để phát hiện các vật thể, chướng ngại vật hoặc người đi bộ trong điều kiện thiếu sáng. Sau đó, hệ thống sẽ hiển thị hình ảnh thu được lên màn hình hiển thị đa thông tin hoặc cụm đồng hồ của xe để giúp người lái dễ dàng quan sát.
Adaptive Light Control
Điều khiển ánh sáng thích ứng điều chỉnh đèn pha của xe với các điều kiện ánh sáng bên ngoài. Nó thay đổi cường độ, hướng và góc xoay của đèn pha tùy thuộc vào môi trường và bóng tối của xe.
Hiện đại, khẩn cấp, chính xác và tiện lợi là những gì công nghệ ADAS đem đến cho người dùng. Công nghệ này được xem là “đòn bẩy” để ngành công nghiệp ô tô bước sang một trang mới. Trong tương lai không xa, xe ô tô sẽ có khả năng tự lái hoàn toàn, giúp người dùng rảnh tay và thư giãn trên mọi chuyến đi.
